Επετειακό σημείωμα. 17-18 Ιουλίου 1936. Ισπανικός εμφύλιος

Στο μεσοπόλεμο διάστημα, τα αστικά καθεστώτα είχαν αποτύχει να δώσουν πειστικές απαντήσεις στα οξυμμένα κοινωνικά και οικονομικά αιτήματα των λαών, με αποτέλεσμα οι δημοκρατικές δυνάμεις να συμπήξουν τα περίφημα Λαϊκά Μέτωπα, όπως του Λεόν Μπλούμ στη Γαλλία (1936) και του Αθάνια στην Ισπανία (1936). Στην τελευταία, οι δυνάμεις της αντίδρασης (καθολική εκκλησία, στρατός, γαιοκτήμονες) είχαν εξαθλιώσει τα λαϊκά στρώματα, που αντιδρώντας με κάποια ακραία στοιχεία, άρχισαν να προβαίνουν σε καταστροφές κτηρίων και εμπρησμούς εκκλησιών, στο πλαίσιο ενός αφελούς αριστερισμού. Από την άλλη, οι δυνάμεις της αντίδρασης ενέδρευαν, αναμένοντας ένα καταλυτικό γεγονός για να επέμβουν με τη χούντα των στρατηγών Μολά, Φράνκο, Βαρέλα κ.α.
Το έναυσμα έδωσε η δολοφονία του ακροδεξιού πολιτικού Κάλβο Σοτέλο, στις 13 Ιουλίου 1936. Ο Φράνκο, κινητοποίησε τους Μαροκινούς στο ισπανικό προτεκτοράτο του Μαρόκο, στις 17 Ιουλίου και το επόμενο πρωί 18 Ιουλίου, από τη βάση του στα Κανάρια νησιά, κηρύσσει την έναρξη του πραξικοπήματος κατά της Νόμιμης Ισπανικής Κυβέρνησης. Από την πρώτη μέρα ζήτησε μεταγωγικά αεροπλάνα από τον Χίτλερ, ο οποίος προσέφερε πρόθυμα μεγάλη βοήθεια στρατιωτική (Μεραρχία, Κόνδωρ, τανκς, αεροσκάφη κ.α.), με οικονομικά και εμπορικά κυρίως ανταλλάγματα. Τη μεγαλύτερη βοήθεια προσέφερε ο Μουσολίνι με 70.000 άνδρες 750 αεροσκάφη και 150 τάνκς.

Βασίλειος Λ. Κωνσταντινόπουλος
Kαθηγητής Παν/μίου Πελοποννήσου - Πρόεδρος Φ.Σ.Π.