Επετειακό σημείωμα. 22 Φεβρουαρίου 1821: Η επανάσταση στη Μολδοβλαχία

Το ερώτημα που απασχολούσε τους ηγετικούς κύκλους της Φιλικής Εταιρείας για τον χρόνο και τον τόπο έκρηξης της Επανάστασης, αν και απαντήθηκε στη συνάντηση της Βεσσαραβίας (7 Οκτωβρίου 1820) για την 25η Μαρτίου, ανήμερα του Ευαγγελισμού του 1821, στην Πελοπόννησο, ωριμότερες σκέψεις επηρεασμένες από τη Χάρτα του Ρήγα για μια πανβαλκανική εξέγερση, μετακίνησε νωρίτερα την Επανάσταση για την 22α Φεβρουαρίου. Τον στρατό του Υψηλάντη αποτελούσαν βαλκάνιοι εθελοντές (Μολδαβοί, Μαυροβούνιοι, Σέρβοι και Βούλγαροι) και Έλληνες της περιοχής, όλοι χωρίς ιδιαίτερη πολεμική εμπειρία. Αξιομνημόνευτο ήταν το σώμα του Ιερού Λόχου, το οποίο απάρτιζαν νεαροί έλληνες μαθητές του Βουκουρεστίου και του Ιασίου, στους οποίους είχε εμφυσήσει πνεύμα αυτοθυσίας ο σχολάρχης τους και διδάσκαλος του Γένους Γεώργιος Γεννάδιος. Η έλλειψη της απαιτούμενης οργάνωσης, α απουσία πειθαρχίας και στρατιωτικής εμπειρίας προδίκαζε το αρνητικό αποτέλεσμα της θαρραλέας αυτής επαναστατικής πράξης.
Το χειρότερο βέβαια ήταν ότι ο αιφνιδιασμός στον οποίο υπολόγιζε ο Υψηλάντης, δεν υπήρξε, γιατί Άγγλοι πράκτορες είχαν φροντίσει να ειδοποιήσουν την Υψηλή Πύλη για το προετοιμαζόμενο επαναστατικό κίνημα. Η οθωμανική διπλωματία έδρασε αποτελεσματικά επιτυγχάνοντας τον αφορισμό του Υψηλάντη και της Επανάστασης από τον Πατριάρχη, καθώς και την αποκήρυξή του από τον Τσάρο, ο οποίος μάλιστα, για να αποσείσει τις υποψίες των κρατών-μελών της Ιερής Συμμαχίας, επέτρεψε στον Σουλτάνο, παραβιάζοντας προγενέστερη ρωσο-τουρκική συμφωνία, να μεταφέρει στρατό στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες πνίγοντας στο αίμα την επανάσταση.
Η προκήρυξη του Υψηλάντη (24 Φεβρουαρίου) στο Ιάσιο που άρχιζε με το «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος» και τελείωνε με τις λέξεις «Εις τα όπλα λοιπόν, φίλοι, η πατρίς σας προσκαλεί» και στην οποία μνημόνευε τους αγώνες των προγόνων μας και υποσχόταν τη συμπαράσταση μιας κραταιάς δύναμης, σε συνδυασμό με τις πρώτες επιτυχίες προκάλεσαν κύμα ενθουσιασμού στην κυρίως Ελλάδα, όπου ένα μήνα μετά η Επανάσταση ξέσπασε στην Πάτρα και την Καλαμάτα, με μόνιμα αποτελέσματα, ενώ η Επανάσταση του Υψηλάντη διήρκησε ένα 5μηνο με τη συντριβή του στο Δραγάτσι (7 Ιουνίου 1821).
Το έναυσμα όμως είχε δοθεί.

Β. Λ. Κωνσταντινόπουλος
Kαθηγητής Παν/μίου Πελοποννήσου
Πρόεδρος Φ.Σ.Π.