
Η μουσική Σμύρνη: ένα μουσικό ταξίδι στο χρόνο
Παρασκευή 09 Φεβρουαρίου 2024
20.30, Κεντρική Αίθουσα
Συναυλία του Quintarco – Κουιντέτο Εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.
Το 1922 η Σμύρνη, όπως την ήξεραν οι Ιωνίτες, σταμάτησε να υπάρχει. Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η ζωή που ήξεραν άλλαξε βίαια και ριζικά. Η επέτειος των 100 χρόνων από την Καταστροφή της Σμύρνης μας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλέσουμε αυτά τα τραγικά γεγονότα, αλλά συνάμα μας προτρέπει να εξερευνήσουμε και τον τρόπο ζωής αυτής της πολυπολιτισμικής πόλης και συγκεκριμένα της μουσικής ζωής της. Η Σμύρνη πάντα είχε ευρεία και μακρά μουσική παράδοση, η οποία αντλούσε στοιχεία από πάρα πολλές πηγές, όσοι ήταν και οι πληθυσμοί της πόλης. Τούρκοι, Έλληνες, Αρμένιοι, Άραβες, Εβραίοι, αλλά και Ευρωπαίοι, αντάλλασσαν πολιτιστικά και μουσικά «μέσα» από την καθημερινή τριβή μεταξύ τους. Γι’ αυτό και η μουσική στη Σμύρνη αποτελούσε ένα κράμα πολλών διαφορετικών ειδών. Εξερευνώντας όλο αυτόν το μουσικό πλούτο, γεννήθηκε η επιθυμία να σχεδιαστεί ένα μουσικό ταξίδι, που να περιλαμβάνει όσα περισσότερα από τα είδη που υπήρχαν στη Σμύρνη. Μία διαδρομή ιστορική, αλλά με την ματιά στο μέλλον. Μια σκέψη που γέννησε το πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Πως θα ήταν η μουσική στη Σμύρνη σήμερα;». Οι μουσικοί που επισκέφθηκαν τη Σμύρνη, αυτοί που έζησαν εκεί, αυτοί που γεννήθηκαν και μεγαλούργησαν με τη θύμησή της στην Ελλάδα θα είναι οι φανοί που θα μας δείξουν το δρόμο γι’ αυτό το μουσικό ταξίδι. Έργα των Edward Elgar, Γιάννη Κωνσταντινίδη (Κώστα Γιαννίδη) και Μανώλη Καλομοίρη, από τη λόγια μουσική της Σμύρνης, θα συμπλεύσουν με παραδοσιακά και λαϊκά κομμάτια της Σμύρνης, γνωστά και άγνωστα στο κοινό. Και για μια ματιά στο μέλλον, όπως προαναφέραμε, μια καινούργια σύνθεση για το κουιντέτο με τη συμβολή ενός παραδοσιακού οργάνου της Σμυρναίικης μουσικής, του ουτιού. Η μουσική διαδρομή στη Σμύρνη θα είναι μία ευκαιρία για όλους να γνωρίσουν την πολυπολιτισμική ταυτότητα της πόλης, η οποία ήταν φάρος πολιτισμού και παράδειγμα συμβίωσης ανθρώπων από πολλές μεριές του κόσμου, με διαφορετικές θρησκείες, έθιμα, παραδόσεις και συνήθειες. Οι συνθέσεις και οι ενορχηστρώσεις έγιναν κατόπιν παραγγελίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς για τη συναυλία στο Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού της 31/8/2022 Quintarco – Κουιντέτο Εγχόρδων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Η ιδέα για το Quintarco γεννήθηκε το 2016 από την επιθυμία πέντε «ανήσυχων» μουσικών της ΚΟΑ να καλύψουν το κενό που υπάρχει στη μουσική σκηνή της Αθήνας – και όχι μόνο – σε αυτόν το τομέα της μουσικής δωματίου, εξερευνώντας παράλληλα τις δυνατότητες ενός κουϊντέτου εγχόρδων σε ένα πιο ευρύ ρεπερτόριο από το καθιερωμένο. Αυτό οδήγησε και σε μεταγραφές σπουδαίων έργων, που απέκτησαν άλλη διάσταση σε αυτήν τη μορφή, όπως επίσης και σε άλλες crossover προσεγγίσεις. Το σύνολο έχει κάνει πολλές εμφανίσεις στην Αθήνα και στην επαρχία, σε Μουσεία, Φεστιβάλ κ.α. Συμμετέχει σε ετήσια βάση στον Κύκλου Μουσικής Δωματίου της ΚΟΑ «Μουσικοί Περίπατοι στα Μουσεία». Έχει αναπτύξει σημαντική εκπαιδευτική δραστηριότητα υπό την αιγίδα της ΚΟΑ με αξιοσημείωτη επιτυχία σε σχολεία της Αττικής αλλά και της περιφέρειας. Μια σύντομη γνωριμία με τα μέλη του Quintarco: Δημήτρης Σέμσης – Βιολί: Διδάχθηκε από τον πατέρα του και συνέχισε στις Ακαδημίες Μουσικής του Dedmolt και του Μονάχου και στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Είναι διπλωματούχος του Ωδείου «Αθήναιον» και του Βασιλικού Κολλεγίου Μουσικής του Λονδίνου. Υπήρξε εξάρχων της ΚΟΑ και της «Καμεράτα Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής». Έχει εμφανιστεί ως σολίστ με ορχήστρες της Ελλάδας και τοτ εξωτερικού. Διδάσκει στο Ωδείο Ορφείο. Μαρίνα Χαραλαμπίδου – Βιολί: Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και στη Royal Academy of Music (Λονδίνο) – δίπλωμα LRAM και Professional Certificate (σολίστ). Μόνιμη μουσικός της ΚΟΑ. Υπήρξε μέλος της Συμφωνικής ΕΡΤ, ορχήστρας Χρωμάτων, έχει παρουσιάσει μουσικές εκπομπές στην τηλεόραση, διδάσκει στο Ωδείο «Ρυθμοί» και έχει κάνει πληθώρα εμφανίσεων με σύνολα μουσικής δωματίου. Ενκέλα Κοκολάνη – Βιόλα: Πήρε δίπλωμα βιόλας στην ακαδημία καλών τεχνών Τιράνων και τίτλο Master of Arts από το University of Graz – Austria. Έχει συμμετάσχει σε πολλά σύνολα μουσικής δωματίου με σπουδαίους Έλληνες και ξένους μουσικούς. Ως σολίστ έχει εμφανιστεί στο μέγαρο μουσικής Αθηνών. Είναι κορυφαία Β στην κρατική ορχήστρα Αθηνών. Διδάσκει στο εθνικό ωδείο. Βάνια Παπαδημητρίου – Τσέλο: Διπλωματούχος του Ωδείου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού από το Royal College of music του Λονδίνου. Έχει συνεργαστεί με σπουδαίους Έλληνες μουσικούς σε ρεσιτάλ και σύνολα μουσικής δωματίου. Έχει εμφανιστεί ως σολίστ στο Ηρώδειο και στο Πολυτεχνείο. Είναι μόνιμο μέλος της ΚΟΑ και διδάσκει σε Ωδεία από το 1993. Τάκης Καπογιάννης – Κοντραμπάσο: Είναι κορυφαίος Α στην ΚΟΑ. Στο πλαίσιο της ενασχόλησης του με την μουσική δωματίου έχει συνεργαστεί με σπουδαίους Έλληνες και ξένους μουσικούς. Σαν σολίστ έχει εμφανιστεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και αλλού, με την Καμεράτα και από το 2000 με την ΚΟΑ. Διδάσκει στο Ορφείο ωδείο και στο Ωδείο Αθηνών. Αλέκος Βρετός – ούτι. Σολίστ στο ούτι, πιανίστας και συνθέτης, ο Αλέκος Βρέτος αναμιγνύει την τζαζ, την αραβική, την λάτιν και την ελληνική μουσική σε ένα αριστοτεχνικό κοκτέιλ ήχων από παραδοσιακά και μοντέρνα όργανα, όπως το ούτι και το νάι, το πιάνο αλλά και τα ντραμς. Ο Αλέκος Βρέτος έχει αναπτύξει μία μοναδική και ιδιαίτερη ατμόσφαιρα στην μουσική του, κρατώντας τον παραδοσιακό ήχο στην πρώτη γραμμή και αναπτύσσοντάς τον μέσα από τον τζαζ αυτοσχεδιασμό και την εκρηκτική ρυθμική εξέλιξη. Κοινό και κριτικοί επεφύλαξαν θερμή υποδοχή στο “K on Top”, την δεύτερη προσωπική δισκογραφική δουλειά του που κυκλοφόρησε το 2014, μετά από το άλμπουμ “Mergin’” το 2009 και το “Yunan” με το Meliti Ensemble ήδη από το 2004. Το “K on Top”, το οποίο βραβέυθηκε με την 2η θέση για το καλύτερο album στο Critics Poll 2014 του Jazzonline.gr, πηγαίνει το ούτι σε αχαρτογράφητες γι’ αυτό περιοχές, αφήνοντας μία έντονη τζαζ γεύση μαζί με ένα ελαφρό άρωμα αραβικής μουσικής παράδοσης, μέσα από την τριβή μουσικών από διαφορετικούς κόσμους. Ο Αλέκος Βρέτος έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές – και πολύ πρόσφατα συμπεριλήφθει στους 101 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στην Ελληνική Μουσική Σκηνή – για τις συνθέσεις και την δεξιοτεχνία του στις πολυάριθμες συναυλίες του σε όλον τον κόσμο, από το Ηρώδειο, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Αρχαίο Θέατρο Άργους, έως στο Berklee Performance Center, το Mount Holyoke College και το The Tombs of Kings της Παλαιστίνης. Έχει συνεργαστεί μεταξύ άλλων με τους: Μίκη Θεοδωράκη, Θεόδωρο Αντωνίου, Δημήτρη Μαραγκόπουλο, Gilad Atzmon, Elchin Sirinov, Simon Shaheen, Bassam Saba, Καμεράτα (Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής), Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, κ.α.
Προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr, 2107234567.
Πρόγραμμα:Γιάννης Κωνσταντινίδης: Δωδεκανησιακή Σουίτα (1948). Edward Elgar: In Smyrna (1905) – Ενορχήστρωση για κουιντέτο εγχόρδων Αλέκος Βρέτος, 2022. Αλέκος Βρέτος: Smyrna Icons για κουιντέτο εγχόρδων και ούτι (2020) . Δημήτρης Γούζιος: Λίκνισμα Σμύρνης (2022). Cinuçen Tanrıkorur: Nihavend SazSemaisi (Mehtapta Yakamozlar) (1986). Resat Aysu: Nihavend Saz Semasi (1953) – Ενορχήστρωση για κουιντέτο εγχόρδων Αλέκος Βρέτος (2022). Simon Shaheen: Φαντασία για ούτι και κουιντέτο (1990). Συντελεστές Κουιντέτο Εγχόρδων Quintarco, Δημήτρης Σέμσης, βιολί, Μαρίνα Χαραλαμπίδου – Λελάκη, βιολί, Ενκέλα Κοκολάνη, βιόλα, Βάνια Παπαδημητρίου, βιολοντσέλο, Τάκης Καπογιάννης, κοντραμπάσο, Αλέκος Βρέτος, ενορχηστρώσεις/ούτι.